آکواریوم گیاهی(پلنت)-بخش چهارم
جلبکها و راههای مقابله با آن
جلبکها به عنوان یک آفت خطرناک، بزرگترین مشکل نگهداری آکوایوم های گیاهی میباشند. همیشه آکواریوم های گیاهی در معرض خطر جلبک زدن قرار دارند. این مشکل در آکوایوم های گیاهی حرفه ای بیشتر به چشم می خورد چونکه در آنها از حجم بالای نور و مواد غذایی (ماکرو و میکرو مغذی ها) استفاده میشود. اطلاعات بسیار متنوعی در مورد علل وقوع جلبکها و نحوه ریشه کن کردن آنها وجود دارد اما به طور کل میتوان گفت که نور و مواد غذایی اگر به مصرف گیاهان نرسد، باعث رشد و گسترش جلبکها می شود.
مشکل اصلی در زمان مقابله با جلبک ها پیش می آید، با هر حرکت اشتباه حجم جلبکها چند برابر میشود و با تکرار اشتباهات حجم جلبک ها به صورت باور نکردنی افزایش می یابد که این پدیده به شکوفایی جلبک (algae bloom) مشهور است. برای مقابله با جلبکها در ابتدا باید نوع جلبک به درستی تشخیص داده شود و سپس اقدام به بر طرف کردن آن کرد که نیازمند تجربه لازم میباشد.
جلبک رشته ای شاخه دار
این جلبک رشته ای دارای شاخه نیز میباشد که شبیه شاخ های گوزن است. دارای نگهای سبز، خاکستری و در مواردی دارای لبه های قرمز نیز است. علت آن میزان کم دی اکسید کربن و ناقص بودن جریان آب است. ریختن غذای بیش از حد برای ماهیها و تراکم فضولات آنها در آکواریوم است. فیلتر آلوده و همچنین به هم زدن بستر (همراه با برخاستن مواد ته نشین شده در آب) بدون تعویض آب از جمله مهمترین علل رشد این جلبک هستند. برای از بین بردن آن، میزان دی اکسید کربن و جریان آب را کنترل کنید. میزان ریختن غذا برای ماهیان را کم کنید، بستر را با سیفون مناسب، سیفون کنید و فضولات را خارج کنید. از محلول های کربن استفاده کنید
جلبک پرز مانند سیاه
این جلبک اغلب در کنار برگهای گیاهانی که رشد کم دارند، ریشه ها و لوازم مکانیکی و همچنین در قسمتهایی که جریان اب سریع است دیده میشود. این جلبک به صورت توده ای و یا نواری با حالتی پرز مانند که حدود 5/0 سانتیمتر طول دارد رشد میکند. وجود آن در تانکهایی با نور زیاد بیانگر کمبود و یا نوسان میزان دی اکسید کربن و یا کافی نبودن گردش آب در اطراف گیاهان میباشد. در تانکهایی با نور کم به علت تغییر میزان دی اکسید کربن محلول در آب است.
برای از بین بردن آن استفاده از محلول کربن مایع یا کربن پلاس، ایجاد جریان آب مناسب در نواحی رشد این جلبک با کمک فیلتر داخلی یا موج ساز و ماهی سیامی فوکس موثر است. بدین شکل که در آکواریومهایی با نور زیاد شما نیاز به افزایش میزان دی اکسید کربن دارید و یا اصلاح گردش آب در اطراف گیاهان دارید. تا حدی که امکان دارد آنها را از روی سطوح جدا و پاک کنید. میزان دی اکسید کربن را تا ppm 30 افزایش دهید اما به ماهیها و تنفس آنها نیز دقت داشته باشید. از اینکه جریان کاملی در تمام آکواریوم خود مخصوصا در سطح اب دارید اطمینان حاصل کنید.
اگر شما آکواریومی با نورکم و بدون سیستم دی اکسید کربن دارید کم کردن میزان تعویض آب میتواند به کم شدن میزان این جلبک کمک کند زیرا آب شیر دارای میزان زیادی دی اکسید کربن محلول و میباشد که باعث نوسان حجم دی اکسید کربن محلول میشود که جلبکها بسیار سریع تر به این تغییر جواب داده و دی اکسید کربن اضافی را جذب میکنند.
جلبک غبار سبز
این جلبک عموما بر روی شیشه و سنگها یا لبه برگ پهن گیاهان رشد میکند و ظاهری غبار آلود به شیشه میدهد و در حالت شدید شما حتی نمیتوانید داخل اکواریوم را ببینید. علت بروز و رشد آن میزان کم دی اکسید کربن و مواد غذایی است که عموماً در آکواریوم های تازه راه اندازی شده دیده میشود. این جلبک به راحتی با شیشه پاککن از روی شیشه پاک می شود ولی به سرعت مجددا ایجاد میشود. در هر حال اگر به این جلبک اجازه دهید سیکل خود را که سه هفته است طی کند، خود به خود از بین میرود. البته توجه نکردن به آن با توجه به اینکه ظاهر تانک را زشت کرده، کار سختی است.
سبز شدن آب
این پدیده در واقع شکوفایی یک جلبک تک سلولی است که به آب حالتی مه آلود و یا سبز رنگ میدهد و خیلی از آماتورها تصور میکنند که فیلتر توان فیلتراسیون تانک را ندارد و در تلاش برای تقویت فیلتراسیون، با سیفون کردن آب فقط به زیاد شدن این جلبک کمک میکنند که با تغییر شرایط بیشتر میشود. آمونیاک عامل اصلی ایجاد این جلبک میباشد. ممکن است آکواریوم در زمان گذشته یک پیک در میزان آمونیوم داشته که در زمان حال با کیتهای تست قابل شناسایی نباشد و این جلبک را ایجاد کرده باشد. از دلایل دیگر میتوان به کمبود دی اکسید کربن ,مواد غذایی و یا نوسان انها اشاره کرد. برای از بین بردن آن دقت کنید که تعویض حجم زیاد اب به از بین بردن این جلبک کمکی نمیکند . اگر بی تعادلی در تانک وجود داشته باشد با رفع ان این جلبک نیز پس از مدتی از بین میرود . سه روز خاموشی و تعویض زیاد اب نیز میتواند به از بین رفتن ان کمک کند.
یک روش جدید استفاده از شاخه های بید که حدود یک تا دو سال عمر دارند و قطر انها حدود 5/0-1 سانتیمتراست میباشد. آنها را به صورت عمودی در شن فرو کنید به طوری که چند سانتیمتر نیز از آب بیرون بزنند. بعد از چند روز آنها ریشه میزنند و جلبک نیز از بین میرود و آب صاف میشود. این جلبک را با شکوفایی باکتری که حالتی مه الود به تانک میدهد اشتباه نگیرید.
علاوه بر این ها، برای مبارزه با جلبک محصولات زیادی در بازار موجود است که برای پیشگیری و کنترل استفاده میشود. از محصولات از بین برنده جلبک ها تترا آکوا آلگومین (TetraAqua AlguMin) یا ضد جلبک شرکتهای آزو و ایستا قابل اشاره هستند. ضد جلبک جی بی ال نیز در کنترل جلبک ها در هنگام راه اندازی آکواریوم گیاهی به ما کمک میکند. انواع خاصی از جلبکها برای برخی آبزیان به عنوان غذا تلقی میگردند و بدین طریق حضور این آبزیان می تواند در حذف آنها کمک کند. از جمله آنها ماهی سیامی فلایینگ فوکس (جلبک خوار سیامی یا شارک فوکس)، میگو آمانو و حلزونهای زبرا می باشند که به ترتیب جلبکهای پرزی شکل سیاه (black brush)، جلبکها رشته ای سبز و جلبکهای نقطه ای روی شیشه را از بین می برند. استفاده از کت فیش های مناسب آکواریوم گیاهی مانند کت طلایی (chinese catfish)، کت برنزی و کت کوتوله یا کت اتو نیز در تمیز بودن روی گیاهان و شیشه ها و سطوح مختلف موثر است. این نکته مهم است که کت فیش های (لجن خوار) معمولی و پلنگی یا خالدار که در آکواریوم های معمولی رایج هستند، برای آکواریوم های گیاهی مناسب نیستند و گیاهان را از بین می برند.
کیت های تست کننده آب
برای آگاهی از شرایط آب آکواریوم و کنترل آن، نیاز به سنجش دائمی و مرتب آن است. کیت های مختلف تست کننده آب در بازار وجود دارند که توسط شرکت های معتبر مانند سرا، جی بی ال، آزو، ADA و … ارائه میشوند.
کیت تست آمونیاک (NH3/NH4)که از جمله مضرترین مواد سمی موجود در آکواریوم است. در pH بالای ۷، میزان آمونیاک سمی (NH3) افزایش می یابد در حالیکه در pH زیر ۷، آمونیاک اصولاً به صورت یون آمونیوم (NH4+)است. آمونیاک تولید شده پس از تجزیه، به نیتریت و سرانجام به نیترات تبدیل می شود. نیترات با اینکه به صورت کود مایع و به عنوان ماده غذایی مورد استفاده گیاهان قرار میگیرد ولی اگر غلظت آن بیش از ۲۵ میلی گرم در لیتر باشد برای ماهی ها مضر است و از طرفی با به هم خوردن تعادل میان غلظت نیترات با فسفات و در نتیجه باعث افزایش رشد جلبک ها میشود.کیت سنجش نیتریت (NO2) نشان دهنده میزان نیتریت یا (NO2)است که مقدار زیاد نیتریت تولید شده نشان دهنده اختلال در سیستم فیلتراسیون بیولوژیکی می باشد. میزان مطلوب نیتریت بین ۰ و 3/0 میلی گرم در لیتر است. در صورت بالا بودن میزان نیتریت یا آمونیاک با تعویض قسمتی آب و شستشوی فیلتر میتوان میزان آن را کاهش داد. افزودن باکتریهای چرخه نیتروژن (نیتریفیکاسیون) به آب نیز میتواند شرایط را بهبود ببخشد.
کیت سنجش سختی کربنات (kH) و سختی کلی(GH) و کیت سنجش pH نیز برای کنترل شیمی آب به کار میرود. آهن توسط گیاهان تجزیه و در ساخت کلروفیل (سبزینه موجود در برگ گیاهان) مصرف می شود، کاهش آن در آکواریوم منجر به زرد شدن برگ های و کندی رشد گیاهان می شود. کیت سنجش آهن (Fe)از این نظر حائز اهمیت است. فسفات بطور طبیعی به میزان بسیار کم در آب وجود دارد و ترکیبات آلی فسفات دار مانند فضولات ماهیان، پس مانده غذاها و گیاهان تجزیه شده بوسیله میکرو ارگانیسم های خاص به فسفات تبدیل می شوند. با اینکه فسفات جزء مواد مغذی مهم و مورد نیاز گیاهان است و کمبود آن سبب رشد جلبکهای نقطه ای سبز در آکواریوم می شود ولی افزایش فسفات نیز می تواند باعث رشد جلبک رشته ای شاخه دار شود. با استفاده از کیت سنجش فسفات (PO4 2-) میتوان میزان مطلوب فسفات که بین 1 الی 2میلی گرم در لیتر میباشد را سنجش کرد.
میزان ایده ال مواد محلول در اب را در ادامه میبینید .
سختی کربنات : ppm 2-4
سختی کل : 6-8 ppm
فسفات : 1-2 ppm
نیترات : 10-20 ppm
اهن : 0.2-0.5 ppm
اسیدیته : 6.2-6.6 ppm
دما : 22-24 درجه سانتیگراد
اشتراک گذاری
